Şaşılık

Şaşılık gözlerden bir veya ikisinin orta hatta olmaması ve hareket sırasında gözlerin optik aksları arasındaki paralelliğin bozulması durumudur. Her bir gözümüzde bulunan ve göz hareketlerinden sorumlu olan altı adet kasın bir veya birkaçının kuvvetinin azalması veya artması sonucu oluşur. Çoğunlukla doğumsal olmakla birlikte sonradan da ve her yöne doğru bir göz kayması oluşabilir. Kabaca her yirmi çocuktan bir tanesinde şaşılık bulunmaktadır.

Şaşılık bebeklik ve çocukluk döneminde genellikle aile ve öğretmenler tarafından fark edilirken, daha ileri yaşlarda hastaların görmede azalma, bulanık görme, çift görme, ışığa hassasiyet, ağrı, baş ağrısı, sulanma ve başa pozisyon verme gibi şikayetleri olabilir. Diğer taraftan göz kapakları ve burun kökü anatomisine bağlı olarak gerçekte olmadığı halde kişide kayma varmış gibi bir görüntü hissedilebilir ki bu durum yalancı şaşılık olarak bilinir.

Şaşılık hastalarında aile öyküsü olabileceği gibi, düzeltilmemiş yüksek hipermetropi, doğum travmaları, doğumsal veya edinsel lens ve retina patolojileri (prematüre retinopatisi, konjenital katarakt, makula skarı vb) de gözde kayma ile birlikte olabilir. Ayrıca göz kaslarının doğrudan etkilendiği ( orbita travması-enfeksiyonu, tiroid hastalığı veya tümörlere bağlı kitleler vb.) durumlar ile bu kasları uyaran sinirler üzerinde hasar yapan her hangi bir beyin hastalığı da (kafa travmaları, diyabet hastalığı, beyin anevrizmaları ve tümörleri vb.) şaşılığa neden olabilir.

Şaşılık tanısında; hasta veya ailesinden kapsamlı bir hikaye alınması ve ayrıntılı bir göz muayenesi yapılması elzemdir. Ayrıca olası nedenlere yönelik; göze, orbitaya ve beyine ait bazı özel test ve incelemelerin yapılması gerekebilir. Tedavi nedene göre şekil alır. Tedavi gözlük, kontakt lens, prizmatik cam, vb optik düzeltme yöntemlerinden göz kaslarına yönelik ilaç enjeksiyonu ve cerrahi düzeltmelere ve şaşılığa neden olan ikincil patolojilerin medikal ve cerrahi olarak düzeltilmesine kadar geniş bir yelpazede yapılır.

DOÇ. DR M. NECATİ DEMİR